استاد راهنما: آقای دکتر محمدرضا غلامیان
اساتید مشاور: آقای دکتر ابراهیم تیموری، آقای دکتر سعید میرزامحمدی
اساتید داور داخلی: خانم دکتر فرناز برزین‌پور، آقای دکتر سعید یعقوبی
اساتید داور خارجی: آقای دکتر فریبرز جولای، آقای دکتر سید محمدجواد میرزاپور آل هاشم
زمان دفاع: ۱۵ اسفند ماه ۱۴۰۳- ساعت ۱۱ کلاس ۲۰۸ ( طبقه دوم دانشکده)

چکیده:

ایران از لحاظ ذخایر معدنی جزو ۱۰ کشور نخست دنیا و اولین کشور خاورمیانه قرار دارد؛ با وجود پتانسیل بالای ذخایر معدنی، در حال حاضر تنها یک درصد از ذخایر معدنی ایران استخراج می­‌شوند[۱]. یکی از چالش­های موجود در زنجیره تأمین معدن بحث خام­‌فروشی است که در واقع فروش ثروت­های ملی به شمار می­رود و با توجه ­به نقش حائز اهمیت دولت در صنعت معدن می­توان به کنترل این چالش پرداخت. همچنین، موضوع مهم دیگری که در صنعت معدن مطرح است واردات محصول نهایی با وجود فراوانی معادن در کشورمان ایران است؛ بنابراین، تصمیمات مربوط به قیمت­‌گذاری می­‌توانند به این چالش مهم بپردازند.
در همین راستا، پژوهش حاضر به ارائه سه مدل ریاضی به‌منظور بهینه‌سازی طراحی شبکه زنجیره تأمین معدن با درنظرگرفتن مهم­ترین چالش‌­های موجود در دنیای واقعی مربوط به این صنعت می­‌پردازد. در مدل اول، به بررسی یک مدل ریاضی قطعی پایدار با اهداف مربوط به آلودگی صوتی و گردوغبار با درنظرگرفتن قیمت­‌گذاری پرداخته می‌­شود. مدل ریاضی دوم مربوط به یک شبکه حلقه-بسته غیرقطعی تاب­آور است که علاوه بر قیمت­‌گذاری، کیفیت را نیز در نظر می­‌گیرد. در مدل ریاضی سوم، که ترکیبی از دو مدل پیشین است، یک مسئله برنامه‌ریزی دوسطحی تاب­آور و پایدار توسعه داده شده ­است که نقش دولت را با استفاده از ابزارهای مداخله­گرانه از جمله مالیات، برای کاهش خام­‌فروشی مورد بررسی قرار می­هد. این مدل با استفاده از روش تجزیه بندرز و الگوریتم فراابتکاری ژنتیک توسعه داده شده و عوامل تحریم و تورم را نیز در نظر می‌گیرد.
 این مدل­ها برای پاسخ‌گویی به چالش‌های مطرح‌شده در پژوهش، در مطالعات موردی معادن سنگ‌های ساختمانی پیاده‌سازی شده‌­اند. نتایج نشان می‌دهد که استان اصفهان می­‌تواند به‌عنوان قطب سنگ‌های ساختمانی معرفی شود. همچنین، در کنار افزایش صادرات محصولات نهایی، خام‌فروشی مواد معدنی بیش از ۲۵ درصد کاهش یافته است.
واژه‌­های کلیدی: زنجیره تأمین معدن، تاب‌آوری، مالیات، پایداری، برنامه‌­ریزی دوسطحی، نقش دولت، خام‌فروشی، قیمت‌گذاری، عدم‌قطعیت، تحریم، تورم، تجزیه بندرز، الگوریتم فراابتکاری، برنامه­‌ریزی استوار